امروزه در شرکت‌ها، فروشگاه‌های بزرگ، آشپزخانه‌ها، رستوران‌ها و … از دستگاه‌های الکترونیکی پر تعدادی استفاده می‌شود که محافظت از این وسایل الکترونیکی، با استفاده از تابلو برق صورت می‌گیرد. این دستگاه‌ها با توجه به استانداردهای بین‌المللی و داخلی موجود طراحی شده و معمولاً پس از جریان اصلی ورودی به ساختمان نصب می‌شوند. در این دستگاه تجهیزاتی قرار داده می‌شود که وسایل الکترونیکی را در برابر خطرهای احتمالی مثل افزایش یا کاهش جریان برق، افزایش ولتاژ، شوک‌های الکتریکی و … محافظت کنند. در مقاله تابلو برق چیست قصد داریم دربارۀ انواع تابلو برق ، کاربردهای آن و تجهیزات الکترونیکی داخلی‌اش صحبت کنیم.
طرح سوال اصلی؛ تابلو برق چیست ؟
اگر قرار باشد تعریف دقیقی از تابلو برق ارائه کنیم، می‌توان گفت که دستگاه تابلوی برق، محفظه‌ای است که جهت نصب تجهیزات کنترلی، محافظتی، قطعات نمایشگر و سیم‌بندی داخلی وسایل الکترونیک از آن استفاده می‌شود. این محفظه می‌تواند به صورت توکار و به صورت پیش‌بینی شده در ساختمان نصب شده باشد و یا اینکه به صورت روکار به کار گرفته شود. طراحی تابلوی برق توسط شرکت‌های مهندسی و طبق استانداردهای جهانی و یا داخلی باید صورت بگیرد. به طور معمول از این دستگاه در ورودی ساختمان استفاده شده و دستگاه در مسیر جریان اصلی نصب می‌شود. ولی گاهی ممکن است نیاز به نصب آن در بخش مجزایی از ساختمان نیز لازم باشد، که در این حالت دستگاه در محیط مورد نظر و مجدداً در مسیر اصلی جریان برق باید نصب گردد.
کارایی تابلو برق چیست ؟
در کار با تجهیزات الکترونیک لازم است که به برخی نکات توجه شود. که این نکات را می‌توان در سه دستۀ نظارت، محافظت و کنترل دسته‌بندی کرد.
برای نظارت بر تجهیزات الکترونیک، معمولاً از دستگاه‌های نمایشگر در تابلو برق کمک گرفته می شود. این تجهیزات به ما کمک می‌کنند تا میزان جریان، ولتاژ، فرکانس، توان و … را در هر لحظه مشاهده کنیم.
مسئلۀ محافظت به کاربران دستگاه‌های الکترونیک برمی‌گردد. کار با وسایل الکترونیک در صورت رعایت نکردن نکات ایمنی ممکن است گاهی خطرآفرین باشد؛ که به این منظور در این دستگاه‌ها از تجهیزاتی برای قطع سریع جریان برق در مواقع خطر استفاده شده است.
کنترل شدت جریان، ولتاژ و فرکانس جریان نیز در این دستگاه صورت می‌گیرد. از برخی دستگاه‌های الکترونیک تنها در شرایط خاصی باید استفاده کرد. به همین خاطر کنترل موارد بالا برای دستگاه ضروری خواهد بود. با ادامه مقاله تابلو برق چیست همراه ما باشید تا انواع آن را برشمریم.
انواع تابلو برق
معیارهای متفاوتی را برای دسته‌بندی انواع تابلو های برق می توان در نظر گرفت. در ادامه به برخی از این دسته‌بندی‌ها به صورت گذرا اشاره کرده‌ایم :
انواع تابلو برق از نظر شکل طراحی
- فیکس : این دسته خود به چند صوت طراحی می‌شوند. تابلو برق های ایستاده و دیواری از این نوع هستند. روی تابلوهای فیکس می‌توان تجهیزاتی برای کنترل، نظارت و اطلاعاتی – مخابراتی نصب کرد.
- کشویی : این دسته به صورت کشویی ساخته شده و به همین خاطر از نظر هزینه قیمت بالاتری نسبت به تابلوهای فیکس دارند. نقطه قوت این تابلوها دسترسی ساده به تمامی بخش‌های کنترل موتور و مرکز قدرت‌هاست که به راحتی و به صورت کشویی در دسترس است. از این مدل در شرکت‌های بزرگ استفاده می‌شود.
- مدولار : نوع پیشرفته‌تری از تابلوبرق‌های فیکس – ایستاده بوده که به صورت صفحه‌ای طراحی می‌شود. دسترسی به بخش‌های کابلی دستگاه‌های مدولار به دو صورت دسترسی از جلو و دسترسی از پشت طراحی می‌شود. این مدل، نوعی از تابلو برق‌های صنعتی به شما می‌آید.
انواع تابلو برق از نظر ایستایی
- ایستاده : برخی از تابلوبرق‌ها به صورت جداگانه طراحی شده و در محل نصب می شود. جنس بدنه معمولاً از اتینلس استیل بوده و حالت ایستاده دارد.
- دیواری : مدل‌های دیواری اگر در داخل دیوار نصب شوند به اسم توکار شناخته خواهند شد و اگر بیرون از دیوار و با استفاده از تجهیزات دیگری نصب شود، آن را تابلوی روکار می‌نامند.
انواع تابلو برق از نظر ساختار طراحی
تابلو های برق اصطلاحاً به صورت Metal Enclosed طراحی می‌شوند. به صورتی که محفظه‌ای از جنس استینلس استیل در نظر گرفته شده و تمامی تجهیزات مثل انواع ترانس‌های جریان، وسایل اندازه‌گیری جریان و ولتاژ، شینه‌ها و کلیدها در داخل آن نصب می‌شوند. مدل‌های Metal Enclosed را از نظر ساختار می‌توان به صورت زیر نیز دسته‌بندی کرد :
- Metal clad : در این شکل از طراحی تجهیزات نصب شده بر روی تابلو برق در بخش‌های جداگانه نصب می‌شوند. این موضوع سبب می‌شود که اگر مشکلی برای بخشی از دستگاه پیش آمد، مشکل به کل آن اثر نکرده و آسیب دیگری به دستگاه نزند. این بخش‌ها شامل محفظه سرکابل، باسبار، کنترل و صفحه‌کلید می‌شود.
- Compartment Type : نقطۀ مقابل دستۀ قبلی بوده و در این حالت تمامی بخش‌ها در یک محفظه قرار می‌گیرند.
تجهیزات نصب شده
در یک تابلو برق تجهیزات الکترونیکی زیادی نصب می‌شود؛ که هر یک از این قطعات به دلیلی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه مقاله تابلو برق چیست ، به شرح بخشی از این تجهیزات خواهیم پرداخت :
- کنتاکتورها : از کنتاکتورها برای قطع جریان با فرمان از راه دور بهره برده می‌شود.
- بی متال‌ها : بی متال جریان برق را در صورت عبور جریان زیاد به صورت خودکار قطع می‌کند.
- رله‌ها : رله‌ها انواع متفاوتی دارند. از رله‌های کنترل فاز گرفته تا رله‌های کنترل تایمر یا بار. رله‌ها به منظور قطع جریان برق در صورت بروز اشکال در سیستم استفاده می‌شود.
- کلیدهای قطع جریان : کلیدها به منظور قطع و وصل جریان استفاده می‌شوند و انواع متفاوتی دارند. میکروسوئیچ، غلتکی، سلکتوری و … از انواع کلیدهای قطع جریان هستند.
- وسایل اندازه‌گیری : وسایلی مثل آمپرمتر، ولت‌سنج، وامتر و …
- ترانس : از ترانس‌ها برای نظارت بر میزان جریان یا ولتاژ ورودی استفاده می‌شود.
جمع‌بندی
در ساختمان‌ها یا مکان‌هایی که از دستگاه‌های الکتریکی زیاد استفاده می‌شود، نصب این دستگاه، به منظور رعایت ایمنی ضروری است. تابلوبرق دستگاهی است که بر میزان جریان و نوسانات الکترونیکی نظارت کرده و برق ورودی به وسایل الکتریکی را کنترل می‌کند. این دستگاه‌ها انواع متفاوتی داشته و با توجه به شرایط محیطی، حفاظتی و فضای لازم جهت نصب، مورد استفاده قرار می‌گیرند. جهت خرید و استعلام قیمت انواع تابلو برق با ما تماس بگیرید.
