هر سیستم تبرید تراکمی نیاز به یک کمپرسور دارد تا بتواند انرژی مورد نیاز مبرد را برای حرکت در سیکل تامین کند. علاوه بر آن برای آنکه مبرد بتواند در کنداسور تبدیل به مایع شود باید دمای تقطیر آن بیشتر از دمای محیط باشد، برای این منظور از کمپرسور استفاده می‌شود که با افزایش فشار باعث افزایش دمای تقطیر مبرد می‌گردد. هر کمپرسور دو قسمت اصلی دارد، قطعات برقی که جریان برق را به حرکت تبدیل می‌کنند و تجهیزات مکانیکی که عمل فشرده سازی را انجام می‌دهند. این دو قسمت با یک شفت به هم متصل میشوند. در این مقاله قصد داریم با کمپرسور هرمتیک و انواع کمپرسور بسته آشنا شویم. کمپرسورها، بر حسب چینش قسمت برقی و مکانیکی، در طراحی‌های مختلفی ساخته میشوند، که در یک دسته بندی بر حسب باز و یا بسته بودن ساختمان آن می توان به سه دسته تقسیمشان کرد:
- کمپرسور بسته (Hermetic)
- کمپرسور نیمه باز (semi hermetic)
- کمپرسور باز (Open)
آشنایی با کمپرسور هرمتیک
کمپرسور بسته یا (Hermetic) هرمتیک، ساختمان کاملاً بسته‌ای دارد به این معنی که تمام اجزای آن از جمله موتور و محفظه فشرده سازی ( مثل سیلندر و پیستون و …)، داخل یک محفظه قرار دارند، که این محفظه معمولاُ قابل باز شدن نیست. موتور و کمپرسور توسط یک شفت به همدیگر متصل‌اند و داخل یک پوسته قرار دارند. در نتیجه نیازی به آب‌بندی شفت نبوده و مشکل نشت گاز وجود نخواهد داشت.
در کمپروسور‌های بسته، دو منفذ برای ورود گاز (ساکشن) و خروج آن (دیسچارج) وجود دارد، که لوله‌ها توسط جوش به آنها متصل میشوند. کمپرسورهای هرمتیک برای سیستم‌های تبرید با ظرفیت کم مناسب‌اند، چرا که تعمیرات آنها به دلیل بسته بودن و عدم دسترسی به قطعات داخلی یه سختی صورت می‌گیرد. بیشتر کاربرد آنها در یخچال‌های خانگی، یخچال‌های فروشگاهی کوچک، کولرهای گازی و انواع اسپیلت می‌باشد.
در سیستم‌های برودتی که از کمپرسورهای بسته استفاده می‌شود، مقدار بازدهی کمتر است. دلیل این امر آن است که گرمای خود کمپرسور که از اصطکاک حاصل از حرکت قطعات داخلی تولید می‌شود به بار برودتی اضافه خواهد شد. همچنین در این نوع کمپرسورها باید اطمینان حاصل کرد که روغن و مبرد با هم سازگاری دارند چرا که هر دوی آنها در یک محفظه قرار می‌گیرند و احتمال واکنش دادن آن دو با هم زیاد است.
از انجایی که بدنه کمپرسورهای هرمتیک توسط جوش‌کاری کاملاً بسته می‌شود،تعمیرات آنها مجاز نیست، به عبارتی به هیچ وجه نباید بدنه آن را برش داده و باز کرد. در عوض حمل نقل و نصب آنها بسیار راحت تر است و فضای کمتری نیز اشغال می‌کنند.
انواع کمپرسور هرمتیک
کمپرسورهای هرمتیک انواع مختلفی دارند. یکی از انواع کمپرسور بسته ،سیلندر پیستونی است که از اولین مدل‌های تولید شده هستند که محبوبیت زیادی دارند. کمپرسورهای روتاری به شکل هرمتیک نیز امروزه کاربرد زیادی دارند. کمپرسور های هرمتیک روتاری در مقایسه با پیستونی تعداد اجزای متحرک کمتری دارند لذا گرمای کمتر و صدای کمتری تولید می‌کنند، به همین دلیل در بسیاری از دستگاه‌های خانگی از جمله اسپیلت‌ها اولویت با کمپرسورهای روتاری هرمتیک است. کمپرسورهای سانتریفیوژی نیز برای سیستم‌های با ظرفیت بالا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ساختمان کمپرسور بسته شامل دو قسمت اصلی است. در یک بخش قطعات مکانیکی فشرده‌سازی یعنی سیلندر، پیستون، میل‌لنگ و … قرار دارند و در بخش دیگر سیم‌پیچ و قطعات الکتریکی قرار می‌گیرند. این دو قسمت توسط یک شفت به هم متصلند که به وسیله آن حرکت دورانی تولید شده توسط سیم‌پیچ به میل‌لنگ منتقل شده و باعث حرکت رفت و برگشتی پیستون می‌گردد و گاز داخل سیلندر متراکم و تخلیه می‌شود. تمام این قطعات داخل یک پوسته محکم غالباً از جنس فولاد ضدزنگ دو تکه قرار گرفته و سپس آن دو تکه به یکدیگر جوش داده میشوند. البته در بعضی از مدل‌ها دو تکه به یکدیگر پیچ میشوند که امکان تعمیر آن میسر شده ولی در مقابل احتمال نشتی افزایش می‌یابد. در کمپرسورهای هرمتیک سیستم روغن کاری در داخل محفظه انجام می‌شود. این روغن هم نقش روان‌کننده و هم نقش خنک‌کننده را دارد، البته همان طور که اشاره شد گاز مبرد مکش شده نیز مقداری از گرمای خود کمپرسور را جذب می‌کند. در بیرون از پوسته کمپرسور نیز منافذ مکش از اواپراتور و تخلیه به کندانسور و همچنین اتصالات الکتریکی وجود دارند تا بتوان کمپرسور را به منبع برق متصل کرد.
مزایا
دلیل محبوبیت کمپرسورهای هرمتیک خصوصاً در سیستم‌های برودتی خانگی موارد زیر است :
- جابجایی آنها بسیار آسان است. از آنجایی که تمام قطعات در داخل یک محفظه قرار دارند برای جابجایی کافی است اتصالات را قطع کرده و به راحتی کمپرسور را حمل کنید، بر خلاف مدل‌های باز دیگر نیازی به جدا کردن قطعات و مجدداً سرهم کردن آنها وجود ندارد.
- در اکثر دستگاه‌های برودتی که از کمپرسور هرمتیک استفاده می‌کنند، مثل کولر های گازی کندانسور و کمپرسور در یک پکیج قرار دارند که حمل و نقل و نصب آنها بسیار راحتر است.
- از آنجایی که هیچ اتصال شفت خارجی وجود ندارد، استهلاک بسیار کمتر و در نتیجه تعمیر و نگهداری این کمپرسورها آسان است.
- سیستم روغن‌کاری و روان‌‌کاری آنها بسیار ساده است،کافی است از منفذ مخصوص مقدار مشخصی روغن در آنها ریخته شود. دیگر نیازی به روانکاری‌های خارجی وجود ندارد.
- طول عمر کمپرسورهای هرمتیک بسیار بالاست.
- احتمال نشت مبرد در آنها وجود ندارد.
معایب
در مقابل مزایای زیادی که کمپرسورهای هرمتیک دارند، معایبی نیز وجود دارد. مهم‌ترین آن این است که در مواردی که موتور کمپرسور می‌سوزد، هرچند قطعات مکانیکی سالم باشند، باید کل کمپرسور تعویض شود. و بالعکس در صورت آسیب دیدن قطعات مکانیکی علی‌رغم سالم بودن سیم‌پیچ باید کمپرسور تعویض شود. اما در کمپرسورهای باز این مشکل وجود ندارد و به راحتی می‌شود قسمت آسیب دیده را تعویض کرد.
جمع‌بندی
کمپرسورهای تبریدی بر حسب طراحی ساختمانشان به سه دسته باز، بسته و نیمه بسته تقسیم میشوند در این مقاله ضمن آشنایی با کمپرسورهای بسته یا هرمتیک به بررسی مزایا و معایب آنها پرداختیم و اشاره‌ای هم به موارد کاربرد آنها کردیم. معمولا برای ظرفیت‌های کم از این مدل کمپرسورها استفاده می‌شود در حالی که برای ظرفیت‌های متوسط به بالا، مدل‌های نیمه بسته کاربرد بیشتری دارند. برای خرید و اطلاع از قیمت انواع کمپرسور با گروه دی کول تماس بگیرید
با تشکر از گروه آموزشی